BLOOMBERG NEWS
20 10 2016, 15:18 Güncelleme: 22.10.2016, 10:22
iPhone satışlarının patladığı, genç girişimcilerin projelerine çok hızlı yatırımcı bulabildiği ve sosyal medya uygulamaların iletişime boyut kazandırdığı dönemde Silikon Vadisi'nde her şey çok daha farklıydı. Ancak son beş yılda bu başarı rüzgârı tersten esmeye başladı.
iPhone satışlarındaki büyüme sıfır seviyelerine yaklaştı. Yeni girişimler için harcanan sermaye, yapılan anlaşmalar ve halka arzları gösteren Bloomberg Startup Endeksi, bir yılda yüzde 21 oranında geriledi. Araştırma şirketi CB Insights verilerine göre 2015'ten bu yana en az 80 startup yatırımcı bulmak için değer düşürdü.
Startup'lar büyümekte zorlanırken, girişim sermayedarlarının profili de değişti. Küresel faiz oranlarının düşüklüğü özellikle Orta Doğulu ve Rus yatırımcıları oyuna sokarken, 2016'nın ilk çeyreğinde girişimler için harcanan para 12 milyar dolara ulaştı. Birkaç yıl önce 500 milyon dolar "büyük yatırım" olarak görülürken, şimdi "büyükten" bahsetmek için en az 1 milyon dolarınızın olması gerekiyor.
Uber'e yatırım yapan Benchmark'ın ortaklarından Bill Gurley'e göre dünya daha önce hiç bu kadar büyük bir yatırım atmosferi görmedi. Bloomberg'e konuşan Gurley, "Ne kadar para döndüğünü tarif etmek zor" ifadelerini kullandı.
Piyasanın unicorn yatırımcıları sayesinde araba kiralama firması Uber'in değeri, General Motors ve Fiat Chrysler'ı da geçerek 69 milyar dolara ulaştı. Ev ve oda kiralama uygulaması Airbnb, dünyadaki tüm otel zincirlerini geçerek 30 milyar dolarlık bir seviyeye çıktı. Halka arza hazırlanan anlık görüntü paylaşım uygulamaı Snapchat'in en az 25 milyar dolara erişeceği tahmin ediliyor. Bu miktar, Facebook'un 2012'de Instagram için ödediğinin 25 katı.
Piyasa bu büyük oyunculara kalmışken, diğer küçük startuplar için ofis ve iş gücü masraflarını karşılamak giderek zorlaşıyor. Cüzdanı şişkin rakiplerle karşılaştıklarında piyasada tutunmak için fiyat kırma yoluna gidiyorlar.
Teknoloji dünyasındaki sermaye yarışını, küresel kriz öncesi mortgage piyasasına benzeten Bill Gurley'ye göre ekonomideki bir şok veya faiz oranlarındaki sert bir yükseliş, girişim sermayedarlarının piyasadan elini eteğini bir anda çekmesine neden olabilir. Bu da bazı startupların değerlemesinde çatlaklar oluşturabilir.
Bazı yatırımcılara göre ise göreceli durgunluk birkaç sene daha devam edecek. Bu nedenle paranın yönü kalabalıkların giderek çoğaldığı teknoloji hizmetlerinden, büyüme potansiyeli ve istikrarın bâki olduğu finansal hizmetlere kayabilir.
Ancak tabii ki girişim sermayesi yatırımcılarının Facebook gibi patlama yapabilecek bir proje için bekleyişleri sürüyor. Sequoia Capital ortaklarından Roelof Botha'ya göre sanal gerçeklik, otonom taşıtlar ve makine öğrenimi birçok yatırımcının hedefindeki alanlardan.
