WIRED
31 08 2016, 16:12 Güncelleme: 16:25
Avrupa Birliği'nin teknoloji devi Apple’a kestiği 14,5 milyar dolarlık vergi cezası gündeme bomba gibi düştü. Üç yıldır devam eden soruşturmada, İrlanda’da Apple’a sağlanan vergi avantajının AB yasalarını çiğnediğine hükmetti.
Bu ceza AB’nin tek bir şirkete kesmiş bulunduğu cezalar arasında en büyüğü. Fakat belli ki sonuncusu olmayacak. Çünkü ABD’nin Silikon Vadisi’nde bulunan teknoloji şirketleri hala kârlarını artırmak için İrlanda gibi düşük vergi rejimi uygulayan ülkelere ve vergi cennetlerine yöneliyorlar.
Aşağıda WIRED tarafından hazırlanan grafikte beş büyük teknoloji şirketinin vergiden kaçış hikayeleri yer alıyor. Örneğin Apple, iPhone’ları Şenzhen’de ürettirip İrlandalı bir şirket üzerinden telefonları satın alıyor. Ardından kendi distribütörlerine satış yaparak parayı İrlanda’da ciro ediyor.
Buradan sonrasını AB Komisyonu Rekabetten Sorumlu Üyesi Margrethe Vestager şöyle anlatıyor: "Bu şirketler, ABD’deki Apple’a bağlı. Alınamayan vergilerin hemen hepsi Apple Sales International hakkında. Bu şirket, Apple’ın ürünlerini Amerika dışında satma ve üretme hakkına sahip. Bu hak karşılığında da gelir elde ediyor. Bu şirket, uygulamada Apple ürünlerini üreticiden alıyor, Avrupa, Ortadoğu, Afrika ve Hindistan’da satıyor. Bir iPhone’u Berlin’de, Roma’da ya da başka yerde alırsanız cihazı Apple Sales International’dan temin etmiş bulunuyorsunuz. Satışlardaki tüm kârlar ise İrlanda’da kaydediliyor.
İrlanda’da Apple’ın bir şirket merkezi görünüyor ama bu kağıt üzerinde, hiçbir çalışanı, gerçek aktivitesi yok. Apple İrlanda şubesi normal vergi ödüyor. Şirket merkezi ise hiçbir yerde vergilendirilmedi. Kârların sadece küçük bir kısmı Apple İrlanda şubesine bırakıldı, kârın çoğu ise şirket merkezine aktarıldı. Böylelikle Apple Sales International kârlarından çok daha düşük vergi ödemiştir."
İşte aşağıdaki grafik de Apple da dahil olmak üzere dünyanın en büyük beş teknoloji şirketinin vergi ödemekten nasıl kurtulduğunu gösteriyor.
Apple CEO'su Tim Cook ise ceza açıklandıktan sonra yaptığı açıklamada AB'nin böyle bir vergi borcu çıkarma kararını haklı bulmadığını bildirdi.
Cook AB'nin söz konusu kararını "benzeri görülmemiş" olarak nitelendirdi.
Apple'ın, İrlanda'daki vergi yasalarının yürütülmesinden sorumlu kamu kuruluşlarından vergi ödeme ve vergi kanunu konularında danışmanlık aldığını belirten Cook, "Apple söz konusu kanunları takip ediyor ve borcu olduğu vergilerin tümünü ödüyor" ifadesini kullandı. Cook durumu şöyle açıkladı:
"AB'nin geriye dönük vergi borcumuzun olduğunu iddia etmesinin hiçbir yasal dayanağı yok. (İrlandalı kuruluşlardan) Hiçbir özel anlaşma talep etmedik ve almadık. Ancak, şimdi, ödediğimiz vergilerin dışında başka borcumuzun olmadığını belirten bir hükümete vergi ödemeyle karşı karşıyayız. AB Komisyonu, İrlanda'daki vergi kanunlarını kendi görüşleriyle değiştirmeye çalışıyor. Bu durum, ayrıca, AB üyesi ülkelerin kendi vergi düzenlemeleri üzerindeki egemenliğe de yıkıcı bir etki yaratır."
Hem İrlanda'nın hem de Apple'ın, AB Komisyonu'nun bu kararına itiraz etmeyi planladığını belirten Cook, kararın geri çevrileceğinden emin olduğunu söyledi.
