DİLARA SARI
10 11 2017, 13:45 Güncelleme: 13:54
Suudi Arabistan’da 5 Kasım’da başlayan tutuklamalar ve İran’la sürekli artan gerginlik sadece politik dünyayı değil, ekonomi dünyasını da baskı altına aldı. Bölgede istikrarının tehlikeye girdiği bugünlerde Suudi Arabistan’ın önemli yer tuttuğu petrol piyasası da olayları yakında takip ediyor.
Geçtiğimiz haftalarda yükselen petrol fiyatları, 30 Kasım’da gerçekleşecek OPEC toplantısından önce şu sıralar 63.50 dolarda yatay seyirde. Artan fiyatlar da OPEC politikalarının etkisi büyük, ancak bölgede Irak referandumuyla başlayan gergin dönemin de piyasaya etkileri gözle görülür seviyelerde.
Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’ın emriyle gelen tutuklamalar krallıkta yeni bir dönemin başlangıcını temsil ediyor. 11’i prens yaklaşık 200 kişinin tutuklamasına neden olan “yozlaşma-karşıtı” soruşturmalar dünya basını tarafından Salman’ın gücünü daha da yoğunlaştırması olarak yorumlanıyor.
Suudi Arabistan dış politika kararları da iç politikadaki hareketli günleri aratmıyor. İran’a karşı duruşunu sertleştiren krallık, Hizbullah’ı öne sürerek Lübnan'daki vatandaşlarına ülkeye dönüş çağrısı yaptı. Geçtiğimiz günlerde Yemen’den ateşlenip Riyad’ı vuran füze saldırısını takiben İran’ı sorumlu tutan açıklamalarda bulunan Suudi Arabistan Orta Doğu’da gelecek günlerin sıkıntılı geçeceğinin sinyalini vermiş oldu.
BÖLGEDE İSTİKRARSIZLIK ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRÜ
Peki bölgede durulmayan sular petrol piyasası için tehdit oluşturuyor mu? Suudi Arabistan dünya petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 22’sine sahip. Bu onu Venezüela’nın ardından en büyük rezerv miktarına sahip ikinci ülke yapıyor.
İngiliz düşünce kuruluşu Chatham House enerji uzmanı Dr. Valerie Marcel’e göre şu anki durum büyük sonuçlara sebep olacak seviyelerde değil. Ancak süreç daha karmaşıklaşırsa petrol piyasası için tehlikeli sonuçlar doğurabilir: “Muhammed bin Salman’ın gücünü daha da merkezleştirmesi alışagelmiş Suudi politik kurallarını bozan bir hareket. Eğer başarabilirse, bu petrol piyasasını etkilemez. Ancak eğer başarısız olursa bu krallığın istikrarını bozacaktır; ki bu da kesinlikle petrol piyasası için endişe verici olur.”
“Petrol bugün etkileyen önemli politik risk faktörlerinden biri bölgede istikrarsızlık; çünkü hem Suudi Arabistan, hem İsrail Hizbullah’a karşı olan tutumlarında da daha da agresifleşiyorlar.”
Dr. Marcel’e göre petrolde ani değişiklikler beklenti dahilinde değil. “Petrol fiyatlarının altında yatan sebeplerde bir değişiklik yok. Yavaş bir talep artışı ile fazla ve çeşitli arz sağlayan bir piyasa içindeyiz.”
Ancak bu petrolün özellikle global dünya olaylarına karşı savunmasızlığını değiştirmiyor. “Petrol tazmini mümkün bir emtia ve günlük piyasalarda işlem gördüğü için hareketliliğe karşı özellikle savunmasız,” diyen Dr. Marcel ekliyor, “Politikanın petrolde etkisini arttıran diğer bir faktörse yatırımların 25-30 senelik süreçlere yayılıyor olması, bu da toprak üstü olayların—örneğin ilaç piyasasına göre—daha çok etki bırakmasına sebep oluyor.”
