FIRAT BORA TAŞ
27 01 2017, 16:09 Güncelleme: 22:18
Tam tarihi rekoruna mı gidiyor derken ani bir çöküşle değerinin üçte birini kısa sürede kaybeden Bitcoin'le Çinli otoritelerin savaşı devam ediyor. 'Kara para' soruşturması derinleştirilirken sınırotesi çıkışlar yasaklanıyor, borsalar kripto para işlemlerine artık işlem ücreti uyguluyor. Finansal bir varlık olup olmadığı dahi tartışılırken algoritmaların çoktan ağırlığını koyduğu 'bit pazarı'na ilgiyi durdurmak sanılandan daha zor gözüküyor.
2016'nın son döneminde piyasada 'felaket hedge'i olarak gösterilen fiyatı 1,153 doları görerek neredeyse bir ons altınla eşitlenen Bitcoin, bu seviyeden gelen satışlarla 8 gün içerisinde 752,46 dolara kadar geriledi. Kripto paradaki düşüş 752 dolarda durup fiyat bugün itibariyle yeniden 900 dolar üzerine tırmanırken illikit de olsa farklı varlıklarda getiri arayışından vazgeçmeyen bazı traderlar için soru, satışın bitip bitmediği.
BÜTÜN PİYASA SADECE 16 MİLYAR DOLAR
İşlemler hacimsiz, bitcoin piyasası da 16 milyar dolarla küresel varlık havuzunun yaklaşık 100 trilyon dolarlık büyüklüğü yanında çok küçük olunca analistlerin bu soruya rasyonel bir yanıt vermesi zorlaşıyor. Çin'in bitcoin savaşı ise bitmiş değil.
ÇİN BITCOIN BORSALARINI KISKACA ALDI
Çin Merkez Bankası (PBOC) ülkedeki Bitcoin işlemlerine yönelik soruşturmayı derinleştirerek sürdüreceğini açıkladı. PBOC'nin Bitcoin soruşturması; ödemeler, takas gelişmeleri, kara para aklama olasılıkları, döviz piyasası bağlantısı ile enformasyon ve fonların güvenliğine yoğunlaşacak.
İNİŞTE ÇIKIŞTA ANA NEDEN ÇİN
Bitcoin'de hızlı düşüşü getiren gelişmelerden biri PBOC'nin Pekin ve Şangay'daki bitcoin borsalarında yapılan ani denetimler olmuştu. Çin'in yuandan sermaye çıkışını engellemek için aldığı aksiyonlar kapsamında bitcoin alımlarını engelleyebileceği endişesi satışları tetiklemişti.
Yılın başındaki bu haberlerde PBOC, borsalarında kural ihlallerinin manipülasyon ve kara para aklama şüphesine işaret ettiğini belirtiyordu. Soruşturmada şu ana kadar elde edilen bilgilere dair bilgi verilmezken elde edilen bulgulardan hareket ederek kapsamın genişletildiği açıklandı.
2016'ya damgasın vuran rallinin nedenleri arasında Brookings'ten Eswar Prasad Çin'de sermaye çıkışını engelleyici regülasyonlar karşısında insanların portföy çeşitlendirmek için Bitcoin'e yöneldiğini belirtiyordu. Rallinin 4 nedeninden biri de Venezuelalılardı.
Herşeye rağmen Bitcoin fiyatlamasındaki ana belirleyici ise Çin olmaya devam ediyor. Çin, 16 milyar dolarlık Bitcoin piyasasını halen domine etmekte. En büyük işlem hacmine sahip Bitcoin borsaları ve 'Bitcoin madencilerinin' büyük kısmı Çin merkezli.
BITCOIN'E ÇİN'DEN ÇIKIŞ YOK
Soruşturma kapsamını genişleten Çin, geçen haftalarda bankalara giriş ve çıkış birbirini tutmadığı sürece sınır ötesine bitcoin ödemelerini yasaklamıştı.
Bunun yanı sıra PBOC revizyonuyla Çinli Bitocin borsaları işlem ücreti uygulamaya başladı. Borsaların bu kararı ilk başta PBOC'nin doğrudan aldığı bir karar olarak yorumlansa da Reuters'a konuşan bazı konuya yakın kaynaklar, borsaların piyasayı soğutmak için işlem ücretini kendilerinin istediğini iddia etti. Karar sonrası işlem hacimlerindeki değişime bakıldığında uygulamanın amaca ulaşabileceği gözüküyor.
İŞLEM ÜCRETİ ETKİSİNİ GÖSTERDİ
4 büyük borsadan CHBTC işlem ücreti uygulamaya henüz başlamadı ve bugün itibariyle diğer üç borsa; BTCC, Huobi ve OKCoin'in toplamı kadar işlem hacmi yapıyor. Resmi açıklamalara bakıldığında CHBTC'nin de işlem ücreti uygulamak için bir politika uygulamak için çalışma halinde olduğu görülüyor. Tüm Çin borsaları işlem ücretine geçerse Çinli yetkililer azalması muhtemel hacimlerden biraz memnun olabilir ancak bu Bitcoin'i durdurmaya yetmeyebilir.
HACMİN YÜZDE 80'İ ALGORİTMALARDA
Halen Londra'da birkaç borsa ücretsiz işlem yaptırıyor ve reklamlarına bakılırsa algoritmik traderlara ulaşmak için can atıyorlar. Bloomberg verilerine göre Bitcoin piyasasında toplam işlem hacminin yüzde 80'ini algoritmalar gerçekleştiriyor. Yüksek frekanslı işlem yapan bu grup için düşük maliyet tek tercih nedeni olabiliyor. Piyasanın zaten sığ olması da algoritmaların yüksek frekansla gönderdiği emirlerle birlikte volatilitenin tavan yapmasını sağlıyor.
VOLATİLiTE GERÇEK DÜNYADAN KOPUYOR
Bir dönem güvenli liman arayışına alternatif olduğu sunduğu söylenen kripto paranın 2010'dan bu yana yıllıklandırılmış ortalama volatilitesi yüzde 131,7. Altında ise bu oran yüzde 16,3 ile bir diğer güvenli liman adresi ABD tahvillerinin yüzde 2,8 volatilitesine göre kat kat yüksek.
REGÜLASYONLAR TARIŞMALI
Diğer taraftan bitcoin borsaları için regülasyon konusu. Organize borsalardaki gibi denetleyici bir kurum tarafından tam anlamıyla regülasyona tabi değiller. Dünyada Çin hükümetinin yuanı koruma çabasından kaynaklı engelleyici aksiyonları dışında Bitcoin gelişmeleriyle ilgilenen bir otoriteden söz etmek de çok zor. Birçok bitcoin borsası siber saldırılar altında ve zaman zaman traderların hesaplarında açıklanamayan kayıplar yaşanabiliyor.
