BUSINESSHT
13 01 2017, 18:24 Güncelleme: 14.01.2017, 12:42
Merkez Bankası (TCMB) bugün yaptığı bir açıklama ile bu hafta ikinci kez bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasası'nda bankaların borç alabilme limitlerini düşürürken, gerekli görülen günlerde BIST bünyesindeki repo pazarlarında TCMB tarafından yapılan fonlama tutarını sınırlandırılabileceğini açıkladı.
Açıklamanın ardından dolar/TL 3.80 civarından kademeli olarak 3.7499'a kadar geriledi. Dolar/TL saat 1857'de 3.7622/3.7660 seviyesinde.
TCMB böylece bankaları yüzde 10 faizle fonlamanın sağlandığı geç likidite penceresine yönlendirmiş oldu.
HSBC Portföy Stratejisti İbrahim Aksoy, "TCMB likidite tarafında ilk olarak Salı günü bankaların, kendi bünyesindeki bankalararası para piyasasında borç alabilme limitlerini 22 milyar liraya düşürmüştü. Bankanın son adımı da ilk açıklaması sonrasında paylaştığımız tahminlerimize paralel. Likidite tedbirlerinin ne ölçüde iş yarayıp yaramadığını göreceğiz" dedi.
Aksoy, "Adımın lirada değer kaybını durdurmaması durumunda, döviz satış ihaleleri/dövize doğrudan satış müdahalesi ve en son faiz artırımı gündeme gelecektir. TCMB gecelik piyasa faizini fiili olarak yükseltene kadar piyasa oyuncuları likidite adımlarının lira üzerindeki olası etkisi konusunda tam karar veremeyebilir" diye konuştu.
Aksoy, likidite tedbirlerinin lirada değer kayıplarını durdurmaya yetmeyebileceği ve bu noktada TCMB'nin diğer adımları devreye sokmak durumda kalmasının bu noktadan bakınca halen daha yüksek olasılık olarak göründüğünü söyleyerek, "Özetle, risklerin devam ettiği ortamda gecelik piyasa faizinde 150 baz puanlık artış lirada kalıcı bir değer kazancı yaratmayabilir" dedi.
DAHA ÖNCE ENELER YAPMIŞTI?
TCMB TL'deki sert değer kayıplarının ardından Salı günü yabancı para cinsi zorunlu karşılık oranlarında indirime giderken, bankalararası para piyasasında bankaların borç alabilme limitlerini 22 milyar TL'ye düşürmüştü.
Bugün ise bu tutar 11 milyar TL'ye çekilirken, TCMB gerekli görülen günlerde Borsa İstanbul bünyesindeki repo pazarlarında TCMB tarafından yapılan fonlama tutarının sınırlandırılabileceğini açıkladı.
Açıklamada, "Bankaların gün sonunda kalan likidite ihtiyaçlarını TCMB'nin Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme faiz oranından limitsiz olarak karşılayabilmeleri mümkündür" denildi.
Dün ve bugün 7'şer milyar TL tutarında haftalık repo dönüşüne karşın ihale açmayan TCMB, fonlama kompozisyonu ile oynayarak ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini kademeli olarak yükseltmeyi amaçlıyordu.
Halihazırda TCMB gecelik piyasalardan fonlama için her ikisi de yüzde 8.5 faiz oranından olmak üzere kendi bünyesindeki Bankalararası Para Piyasası ile BIST repo piyasalarını kullanıyor.
TCMB'nin haftalık ihale açmaması ile Bankalararası Para Piyasası'ndan fonlama sağlayacak olan bankalar, likidite ihtiyacının 11 milyar TL'yi aşması halinde BİST'teki repo piyasasına yönelecek.
TCMB'nin BIST repodaki fonlamayı kıstığı günlerde ise likidite ihtiyacı olan bankalar TCMB'den yüzde 10 faizle geç likidite penceresi imkanından yararlanmak durumunda kalacak. Bu ise bankalararası piyasada gecelik faizlerin daha da yükselmesine neden olacak.
Bankalar henüz bu hafta yüzde 10'luk imkandan yararlanmadı.
Yılbaşından bu yana dolar/TL yaklaşık 40 kuruşluk artışla Çarşamba günü tarihi zirve olan 3.9417 seviyesine kadar yükselmiş, TL'nin dolar karşısındaki değer kaybı da yüzde 10'u aşmıştı.
Bu sabah 3.8987/3.9013 seviyesinde olan sepet bazında TL saat 1857'de 3.8750/3.8790, 4.0166/4.0195 seviyesindeki euro/TL ise 3.9938/3.9968 seviyesinde.
Tahvil-bono piyasasında önceki gün yüzde 11.94 seviyesinden kapanan 11 Şubat 2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvilde bileşik faizi dün spot kapanışta ortalama yüzde 11.71, valörde son işlemde yüzde 11.52 seviyesindeydi. Bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde 11.51, valörde son işlemde yüzde 11.46 seviyesindeydi.
Önceki gün yüzde 11.55 seviyesinden kapanan 11 Temmuz 2018 itfalı iki yıllık gösterge tahvil dün spot kapanışta yüzde 11.30, valörde son işlemde yüzde 11.23 seviyesindeydi. Bugün ise spot kapanışta ortalama yüzde 11.30, valörde son işlemde yüzde 11.21 seviyesindeydi.
Öte yandan siyasi taraftan gelen açıklamalar da dün TL'deki değer kazancında etkili olmuştu.
Bugün ise açıklamalar devam ederken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, "Milletime çağrım kimse yastığının altında döviz biriktirmesin, bunlar TL'ye dönüşsün, bu olursa piyasalar çok daha rahat eder" dedi.
Erdoğan, "Piyasada bir (kez) TL'ye yüklenildi, stabil hale geldi; yine yaparlarsa çok daha stabil olur" dedi.
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Bülent Gedikli, "Yatırımcılara asparagas risk raporları yollayan, psikolojik fiyatlama yapılmasına neden olan, forex piyasasında manipülasyon yapanlar kurumlarımız tarafından tespit edilebilir" diyerek, "Kurun Merkez Bankası müdahaleleriyle istenilen orana gelmesi zor. Kuklalar ve onları oynatan eller bulunmalı" dedi. (Haberi yazan Behiye Selin Taner; Redaksiyon Birsen Altaylı)
