BIST 100 9.079,97 % 3,10
USD/TRY 32,4322 % 0,27
EUR/TRY 34,9934 % -0,07
Piyasalar
9.079,97
% 3,10
32,4322
% 0,27
34,9934
% -0,07
1,0775
% -0,12
47,65
0,00
2.229,87
% 1,60
87,00
% 1,86
En son haberlerden haberin olsun istemez misin?

Büyüme analizi

2015'in ilk çeyrek büyüme verileri açıklandı. 8 grafikle tüm detayları

8 grafikte büyüme analizi
BUSINESSHT 10 06 2015, 14:28

 TDM ekibi 8 grafikle büyüme verilerini analiz etti.

1- 2015 yılı ilk çeyrek büyüme rakamları beklentilerden iyi geldi. Ekonomi yıllık yüzde 2,3 büyüdü. Oysa beklenti yüzde 1,6 civarındaydı. Ancak büyümenin dinamikleri ve kompozisyonu pek sağlıklı değil: büyümenin ana kaynağını özel tüketim harcamaları oluştururken, yatırım görece zayıf seyrini sürdürüyor.  Dış talebin büyümeye katkısı beklendiği gibi belirgin şekilde negatif.  Bu durum bilindiği gibi, ithalatın ihracattan daha hızlı büyüdüğü anlamına geliyor.

2- Mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırdığımızda ise ekonomi bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,3 büyüdü. Rakamları –4 çeyrek hareketli ortalama alarak– biraz düzelttiğimizde ekonominin çeyreklik bazda -yüzde 0,6; yıllıklandırılmış olarak ise yüzde 2,5 civarında büyüdüğünü görüyoruz. Bu da ekonominin ‘yeni normal’inin yüzde 2,5 civarı bir büyüme olduğunu farklı bir hesaplama yöntemiyle teyit ediyor.

3- Tüketimin detayları incelendiğinde, ulaştırma ve sağlık gibi bazı kategorilerin öne çıktığını temel tüketim kategorilerinin (gıda, giyim vb.) yıllık büyüme oranlarının ise ortalamanın altında kaldığını görüyoruz. 

4- Hatta tüketim büyümesine ‘alt kalemlerin katkısı’ olarak baktığımızda ise özel tüketim harcamalarında ki 3,75 puanlık artışın 2,8 puanının ulaştırmadan geldiğini görüyoruz. Bunda araba satışları rol oynamış gibi görünüyor... Bunu çıkarınca, güçlü, genele yayılmış bir tüketim artışından bahsetmek pek mümkün değil.

5- Öte yandan ‘yarınki’ büyüme hızımız açısından büyük önem ifade eden özel sektör yatırımlarında ise, durağan seyir – özellikle tüketime göre -- devam ediyor.

6- Özel sektörün makina ve teçhizat harcamalarında kıpırdanma var, bu olumlu. Büyüme yılın ilk çeyreğinde yüzde 3,7 olmuş.  Ama 4 çeyrek ardarda daralma sonrasında bu böyle. Yatırımların seviyesi ancak 2013 sonunu yakalamış durumda... Kamu yatırımları ise aşağı yönlü seyrini devam ettiriyor.

7- Üretim tarafında ise yine hizmet sektörü öne çıkıyor, bu sektörün büyümeyi sürüklediğini görüyoruz.  Tarımda da görece iyileşme var bu olumlu.  Ancak sanayideki zayıflık pek cesaret verici görünmüyor, ki bunu zaten sanayi üretim endekslerinden kısmen görmüştük. İnşaat tarafında ise üst üste ikinci çeyrekte de daralma yaşanmış durumda.

8- Peki bu çeyrekte ekonominin – ödemeler dengesi verilerini de kullanarak oluşturulan tahminlerimize göre – yatırım-tasarruf dengesi nasıl seyretmiş? Toplam açık aşağı yukarı bir önceki çeyrek düzeyinde kalmış (GSYH’ye oranla yüzde 5,4). Ancak bu bir önceki çeyreğe göre hem yatırımların hem de tasarrufların düşmesi ile oluşmuş – ki bunu olumlu bir gelişme olarak nitelemek pek mümkün değil.

Yukarı

Business HT×