ZEYNEP TOPALOĞLU
28 04 2015, 13:51 Güncelleme: 14:30
Global Resources Partnership Başkanı Mehmet Öğütçü, petrol fiyatlarındaki düzelmenin kalıcı olmasını beklediklerini ve ufak düşüşler olsa da yıl sonuna kadar 80 dolara kadar çıkabileceğini söyledi.
BusinessHT'ye konuşan Öğütçü, daha önce 65-70 dolar arasında olan petrol tahminlerini, petroldeki son zamanlarda görülen artış ışığında 75-80 dolar arasına çektiklerini söyledi.
Öğütçü, "Bu yeni enerji yatırımlarının tekrar başlaması ve şirketlerin durulması açısından iyi haber ve bizim gibi ülkeler için fırsat yaratıyor" diyor.
Petroldeki düşüşün Türkiye üzerindeki olumlu etkisi sınırlı kaldı, özellikle tüketici fiyatlarına yansıtılmadı. Ancak şimdi "sektörde artan varlık satışı, birleşme ve satın alma eğilimi" Türkiye gibi ülkeler için önemli avantajlar sunuyor.
Aynı zamanda Boğaziçi Enerji Kulubü'nün (BEC) de başkanlığını yapan Öğütçü, fiyatlardaki düşüşle uluslararası enerji sektöründe artan birleşme ve satın almalardan Türkiye'nin de devlet eliyle kurulacak bir fon yoluyla faydalanabileceğini söyledi.
“Türkiye'de özel sektörün sermaye yeterliliği buna imkan tanımıyor. Tüm Türk enerji şirketlerinin toplamı Malezya'nın enerji şirketi Petronas'ın varlıkları kadar etmiyor. Ancak hükümet desteğiyle kurulacak 20-25 milyar dolarlık bir fon üzerinden çeşitli ülkelerde çeşitli şirketlerden hisse satın alınması yoluyla hem bu durum gelire dönüşütürülebilir, hem de çeşitlilik sağlanmış olur" diyor.
KUR ETKİSİ
Öğütçü ayrıca, büyük finansal sıkıntı içindeki enerji şirketlerinin yatırımlarını kısmasının küresel piyasada uzun vadede önemli arz sıkıntısı yaşatabileceğini belirtti.
Türkiye özelinde ise sektördeki genel sıkıntılara ek olarak, TL'deki zayıflamanın yarattığı finansman sıkıntılarının Türk enerji şirketilerinin yatırım planlarına önemli darbe vuracağını söyledi.
Enerji oyuncularının stratejilerini planlarken bu artışı hesaba katmadıklarını söyleyen Öğütçü, “Enerji bakanı da arz fazlası olduğunu açıklamıştı, ancak yatırımların askıya alınmasıyla 5-6 yıl içinde Türkiye'de ciddi arz sıkıntısı yaşayabilir” dedi.
Türkiye'nin enerji arzını çeşitlendirme anlamında çok önemli gördüğü nükleer santral projeleri üzerinde de aynı riskler bulunuyor.
Öğütçü, “Rosatom'un Akkuyu için 3-4 milyar doları çıkardığını biliyoruz ancak geriye kalan 17-18 milyar var. Nereden gelecek bu? Hele ki krizin yaşandığı bu dönemde, Türkiye ben karışmam deyip elini yıkayamaz” dedi.
AKARYAKIT SEKTÖRÜ
Öğütçü ayrıca enerji dağıtım sektörüne ilişkin soruları da yanıtladı.
Fransız petrol devi Total'in Türkiye'deki akaryakıt istasyonlarını satacağı haberi sektöre bomba gibi düşmüştü. Bugün ise Habertürk, İngiliz BP'nin de sektördeki düzenlemelerin kâr marjları üzerindeki baskısı nedeniyle çıkışı gözden geçirdiğini yazmıştı. BP sözcüsü tarafından bu haber hızla yalanlandı. Ancak, sektör oyuncularının sıkıntıları uzun zamandır biliniyor.
Öğütçü ,Total'in genel olarak dünyada bir konsolidasyona gittiğini ve karlılığı düşük operasyonlarını sonlandırdığını söyledi.
BP'nin ise Türkiye'de akaryakıt dağıtımından çok daha farklı “menfaatleri” olduğunun altını çizerek, İngiliz devinin hem Hazar Denizi'ndeki Şah Deniz sahasında hem de buradan çıkan gazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak olan TANAP boru hattında hissesi bulunduğunu hatırlattı.
Her ne kadar BP çıkmayı düşünmediğini açıklasa da Öğütçü'ye göre, Meksika Körfezi petrol sızıntısı sebebiyle ödemek zorunda olduğu ceza sebebiyle sıkıntılı olan şirket de, kâr etmediğine karar verilmesi halinde çıkışı düşünebilir.
Öğütçü, her iki şirketin durumunda da genel merkezden alınan kararlar olduğunu, ancak çıkış planlarında Türkiye'deki sıkıntıların önemli rol oynadığını vurguladı.
EPDK tarafından yayınlanan Ocak Şubat verilerine göre, BP yüzde 8.4 payla Türkiye pazarında dördüncü, Total ise yüzde 5.38 ile altıncı sırada bulunuyor.
