Dünyanın en büyük ekonomisinde yaşanan yavaşlamanın belki de en önemli göstergelerinden bir tanesi hızla artmakta olan ABD tarım dışı istihdamının son dönemlerde bu hızını kaybetmesi olabilir. Fakat bugün açıklanacak olan istihdam raporu hayal kırıklığı yaratsa bile Wall Street’in buna karşı esnemekten başka çok fazla bir tepki vereceği varsayımında bulunmayın.
Bir önceki ay 295 bin kişilik istihdam yaratan ABD tarım dışı sektörünün Mart ayında 243 bin istihdam yarattığı tahmin ediliyor.
MarketWatch tarafından görüşleri alınan ekonomistler ise işsizlik oranının yüzde 5.5 civarında kaldığını tahmin ediyor.
ABD’de piyasaların kapalı olduğu bugün açıklanacak olan tarım dışı istihdam verilerinin neden çok fazla etki yaratmayacağına dair 4 neden var:
1. İstihdam piyasası sağlıklı sinyaller veriyor
Eğer şirketler işe alımı bıraktılarsa bile bunu gösterecek pek fazla kanıt yok. İşsizlik sigortası başvurusunda bulunan insanların sayısı örneğin 300 binin oldukça altında ve bu da genellikle sağlıklı bir ekonomiye dayandırılıyor. İşten çıkarma oranları da son dönemlerde hükümetin 15 yıl önce bu veriyi tutmaya başlamasından beri en düşük seviyeye geriledi.
Öte yandan diğer raporlar da banka ve perakende şirketler gibi bazı şirketlerde istihdamın kuvvetli kalmaya devam ettiğini gösteriyor. Bu gibi iş kurumları yeni açılan iş pozisyonlarını doldurabilmek için yetenekli işçi bulmakta zorluk çektiklerini söylüyor. Böyle bir zorluğun en son yaşandığı dönem 9 yıl önceydi.
2. Firmalar en düşük maaşı alan işçilerinin maaşlarını yükseltiyor
İşçi ihtiyacını karşılamakta gittikçe daha fazla zorluk çekenler yalnızca ufak çaplı iş yerleri değil. Wal-Mart ve McDonald’s gibi yerler de son dönemlerde en düşük ücreti alan işçilerinin maaşlarını artıracağını duyurdu. Şirketler yetenek çekmek için olmadığı sürece böyle bir yola başvurmuyor. Bir başka deyişle istihdam piyasası gittikçe daralıyor. Maaşlardaki bu artış daha fazla insanı iş araması için teşvik etmekle kalmıyor, şirketler üzerindeki bu maaş artırma baskısı üst seviyelere de yükseliyor.
3. Daha çok para veren işlere doğru yönelim
2009 yılının ortasında başlayan ABD ekonomik toparlanmasının ilk bölümü genellikle az para ödeyen perakende sektörü gibi sektörlerde yarım zamanlı işler üretilmesine yol açtı. Fakat sağlıklı bir ekonominin göstergesi olarak geçtiğimiz yıl boyunca daha iyi ücret ödeyen işlere doğru bir ilerleme oluştu.
McGladrey LLP başekonomisti Joe Brusuelas, Şubat 2014 ve Şubat 2015 arasında yaratılan işlerin yüzde 53’ünün yıllık 64 bin dolar seviyesinde maaş önerdiğini hesaplıyor. ABD’de ortalama hane halkı geliri 54 bin dolar.
4. Birinci çeyrek yavaşlaması 'Deja Vu' gibiydi
Yeni istihdamın istikrarlı bir şekilde artması önde gelen ekonomistlerin neden ekonomide yavaşlama olduğuna inanmamasını açıklıyor. Birçok ekonomist zorlu kış şartlarından dolayı limanların kötü etkilenmesi ve hem ülke içine gelen hem de ülkeden çıkan sevkiyatların aksamaya uğramasını potansiyel bir yavaşlamaya neden olarak gösteriyor.
Bunun bir örneğini görmek için çok uzaklara gitmek gerekmiyor. 2014 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2.1 gibi şok bir daralma yaşayan ABD ekonomisi sonraki iki çeyrekte yüzde 4.6 ve yüzde 5 büyümüştü.
