BUSINESSHT
23 04 2017, 11:04 Güncelleme: 24.04.2017, 11:42
Fransa Cumhurbaşkanını ve meclis üyelerini belirleyecek seçimin ilk turunu oylamak üzere sandığa gitti.
Oyların yüzde yüzüne yakını sayıldığında merkez sağcı Emmanuel Macron, aşırı sağcı Marine Le Pen'e 2,2 puanlık fark attı. Son rakamlara göre Emmanuel Macron yüzde 23.82 oy alırken, Le Pen 21,58 aldı. Cumhuriyetçi Partili François Fillon yüzde 19,96'yla üçüncü gelirken, Sosyalist solcu Jena-Luc Melenchon yüzde 14,49 aldı.
Macron, "Eğer iki hafta sonra seçimi kazanırsam, 30 yıldır sorunların çözümü önünde engel olan sistemi reformdan geçireceğim. Siyaset yaşamında yeni bir sayfa açmanın zamanı geldi. Yapılması gereken çok iş var, ancak sizin de vereceğiniz destekle ben bu göreve hazırım" dedi.
Fillon, aşırı sağcı bir adayın Fransa Cumhurbaşkanı olmaması için oylarını ikinci turda Macron'a vermelerini istiyor. Hammon da aynı şekilde Macron'u destekliyor.
Melenchon ise şimdilik herhangi bir adaya desteğini açıklamayı reddettiğini söyledi.
11 adayın katıldığı ilk tur oylama Macron ve Le Pen'in kıyasıya çekişmesiyle geçerken Citi analistleri ikinci turda adaylar arasındaki farkın yüzde 25'e ulaşabileceğini belirtiyor.
Seçim süresince öne çıkan gelişmeler şöyleydi:
Geniş güvenlik önlemleri altında toplam 69 bin 245 seçim merkezinde gerçekleşen oy kullanma işleminde ilk anketlere göre piyasa dostu olarak algılanan Macron önde gözüküyordu.
Fransa İçişleri Bakanlığı'nın açıkladığı sonuçlarda ise Türkiye saatiyle 23:40'a kadar Le Pen öndeydi.
Ancak oyların yüzde 60'ına ulaşıldığında Le Pen ve Macron arasındaki fark Le Pen aleyhine kapanmaya başladı ve daha sonra Macron öne geçti. Macron yüzde 23,11 oya ulaşırken Le Pen 23,08'e düştü.
Le Pen'in oyu ilk sandıklarda yüzde 25,2'ye kadar çıkarken fark Macron aleyhine 4,1 puana ulaşmıştı.
EURO FIRLADI, DOLAR/TL 3,60'LARA GERİLEDİ
Sonuçlara piyasanın ilk tepkisi ise Euro pozitif oldu. Geçtiğimiz haftayı 1,0726'dan kapatan Euro/Dolar paritesi Asya ön işlemlerinde 1,0890 ve ardından 1,0940'a kadar yükseldi.
Dolar/TL de parite etkisiyle 3,6228'den 3,6178'e ve ardından 3,6053'e kadar düştü.
ÖN SAYIM VE ANKETLER BİLMECESİ
Fransa İçişleri Bakanlığı, ilk açıklamasında "Ön sayımda Le Pen yüzde 24,2 ve Macron yüzde 21,4 oy aldı." dedi.
Daha sonra bu açıklama yüzde 25,2 ve yüzde 21,1 olarak Le Pen lehine güncellendi. Oyların yüzde 31,71'i sayıldığında rakamlar yüzde 24,72 ve yüzde 21,83 olarak revize edildi. Rakamlar yüzde 42,65 açılan sandık oranında yüzde 24,33 ve yüzde 22,24 ve yüzde 50 sandıkta yüzde 24,10 ve yüzde 22,44 oldu.
Macron sonradan öne geçerken geniş bir tabloda anketlerle birlikte bakıldığında ise Le Pen ön sayım hariç Macron'dan daha fazla oy alabilmiş gözükmüyordu. Fillon, ikinci turda Macron'a desteğini açıklamış olmakla birlikte ön sayımda yüzde 19,63 ile Macron'a çok yakındı.
Harris anketine göre Macron yüzde 24,5 ve Melenchon ile Le Pen yüzde 20 oy aldı. IPSOS anketinde bu oranlar yüzde 23,7'ye karşı yüzde 21,7 ile Le Pen ve yüzde 19,5 Melenchon.
La Unne anketinde de oyların yüzde 26'sını Macron ve yüzde 23'ünü Le Pen aldı. Le Pen'i yüzde 21 ile Melenchon takip etti.
Bu üç ankette Fillon ise yüzde 18, yüzde 19,5 ve yüzde 17 ile diğer üç adayın gerisinde kalmıştı.
Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen Fransa’da seçimler, iki tur şeklinde gerçekleşiyor. İlk iki aday 7 Mayıs'ta ikinci tur oylamada yarışacak. 14 Mayıs'a kadar da görevi Hollande'dan devralacak.
SEÇİM GÜNÜNÜN ÖNE ÇIKANLARI
Seçim sırasında Fransa'da kısa süren gerilimler de yaşandı.
Le Pen'in oy kullandığı merkezin önüne gelen Femen üyeleri, Cumhurbaşkanı adaylarının maskesi ile protesto düzenledi.
Besançon'da bir oy kullanma merkezi ise civarda terk edilmiş bir arabada silah bulunması üzerine boşaltıldı. Bölgeye bomba imha ekipleri gönderildi.
HANGİ ADAY HANGİ GÖRÜŞTE?
Adaylar ulusalcılık ve dışa açıklık noktasında hem ekonomi hem de kimlik açısından ayrışıyor.
En kapalı aday milli kimlik-milli ekonomi görüşleriyle Le Pen.
Fillon ise milli kimliği savunmasına karşın ekonomide dışa açık.
Mélenchon ise milli ekonomiyi savunurken kozmopolit Fransa yanlısı. Macron, hem ekonomi hem de kimlik açısından dışa açık bir Fransa'yı savunuyor.
Adaylar hakkında daha fazla bilgi BusinessHT'nin haftaiçi yayınladığı "6 soruda Fransa seçimleri hakkında bilmeniz gereken her şey" başlıklı seçim rehberinde.
ANKETLER NE GÖSTERİYOR?
Anketlere göre dört adayın da yüzde 20'ye yakın oy almasının bekleniyor.
Seçimin ilk turda sonuçlanması için adaylardan birinin yüzde 50'den fazla galip çıkması gerekiyor.
PİYASA NASIL ETKİLENECEK?
Anketlerde adayların oylarının birbirine yakın çıkması piyasayı da sürprizlerle karşı karşıya bırakabilir.
Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ekonomist Murat Sağman, düşük katılım oranının Le Pen'i öne çıkarabileceğini belirtiyor.
Ak Yatırım Uluslararası Piyasalar Araştırma Müdürü Okan Ertem imzalı senaryo analizinde ise "Adayların anketlerde birbirine yakın oy potansiyeline sahip olmaları nedeniyle bir çok senaryo gündeme geliyor." deniliyor.
Analizde, seçim sonuçları en yüksek olasılıklı senaryodan en düşük olasılığa doğru sıralanarak piyasa etkisi şu şekilde değerlendiriliyor:
1- Macron (Yüzde 24): Piyasa dostu merkez aday, euro ve hisse senetleri pozitif
2- Le-Pen (Yüzde 22): Euro’dan ayrılık ve göçmen politikaları, euro ve hisse senetleri negatif
3- Fillon (Yüzde 19): Piyasa dostu merkez sağ aday, euro ve hisse senetleri pozitif
4- Melenchon (Yüzde 19): NATO ve AB’den ayrılık, yüksek gelirliden vergi alınması, euro ve hisse senetleri negatif
5- Hammon (Yüzde 8): Sol aday, 750 Euro baz gelir, haftalık maksimum 32 saat çalışma süresi, euro ve Avrupa hisse senetleri negatif
İKİNCİ TUR 7 MAYIS'TA
İkinci tur oylama için tarih de 7 Mayıs.
Fransa'nın ana kara topraklarında 45,67 milyon ve denizaşırı topraklarında 1,3 milyon seçmenin oy verme hakkı bulunuyor.
