BUSINESSHT
20 01 2017, 14:54 Güncelleme: 14:55
Swap, kelime anlamı olarak 'takas' anlamına gelen, finans piyasasında ise iki tarafın belli bir zaman dilimi içinde farklı faiz, emtia veya hisse senetlerini karşılıklı olarak değiştirdiği bir takas sözleşmesidir. Piyasada en sık karşılaşılan swaplar faiz swaplarıdır.
Swap işlemindeki amaç faiz oranlarıyla döviz kurlarında görülen dalgalanmaların yarattığı riskleri en aza indirgemektir. Aynı zamanda işletmeler swap sözleşmelerini risk yönetimi, getiri oranlarını yükseltmek veya fon maliyetlerini düşürmek amacıyla kullanabilir. Bu nedenle swap, döviz ve faiz oranlarındaki dalgalanmalardan korunmak isteyenler için uygun bir uygulamadır.
PİYASADAKİ SWAP TÜRLERİ
Piyasadaki swaplar para swapı, faiz swapı ve çapraz döviz swapı olarak üçe ayrılır.
Para Swapı: Birbirinden bağımsız iki tarafın önceden yaptıkları bir anlaşmayla, belirli orandaki para birimlerini değiştirerek gerçekleştirdiği swap sözleşmesidir.
Faiz Swapı: Birbirinden bağımsız iki tarafın kredilerde faiz değişimleri sonucunda yaşanan riske karşı kendilerini korumak için, iki farklı kaynaktan aynı türde ve aynı miktarda, biri sabit, biri değişken olmak üzere aldıkları kredilerin faizlerini belli bir süre için takas etmeleridir.
Çapraz Döviz Swapı: Birbirinden bağımsız iki tarafın karşılıklı olarak farklı para birimi ve sabit veya değişken faizlerini belli bir süre içinde takas etmeleridir. Bu sözleşme tarafların vade tarihinde birbirlerine geri ödeme yapmasıyla sonuçlanır.
SWAP İŞLEMLERİNİN NEDENLERİ
Swap işlemlerinin yapılmasının birden fazla nedeni olabilir;
-Ülkenin merkez bankasının yurtiçinde varlık veya borç oranları arasındaki uyuma önem vermesi ve varlıkları swap işlemleri yapmaya teşvik etmesi,
-Şirket sahiplerinin, yurtiçinde, başta para piyasasının yeterli miktarda yatırım imkanına sahip olmaması nedeniyle swap işlemlerine yönelmesi,
-Yatırımcıların yurtdışındaki para piyasalarını takip etmeleri sonucunda yüksek getiri bekledikleri piyasalarla swap işlemlerine yönelmesi bunlardan bazılarıdır.
SWAP IŞLEMLERININ AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI
Swap işlemlerinin farklı piyasalara erişim sağlamak, sözleşmeler için farklı zaman dilimleri belirleyebilmek, işletmelerin karşılaşabileceği riskleri azaltmak veya ortadan kaldırmak, fonlama maliyetlerini azaltmak gibi avantajları varken; resmi bir piyasasının olmaması ve bundan dolayı belirlenmiş standartlarının bulunmaması gibi dezavantajları vardır.
